Κλάρα: Μια σελέμπριτι ρινοκερίνα του 18ου αιώνα! Δημοσίευση The Art Newspaper Greece [4/10/2022]
Μια έκθεση στην Ολλανδία αναβιώνει την ευρωπαϊκή περιοδεία ενός παχύδερμου που έγινε μοντέλο για πολλούς καλλιτέχνες.
Παγκόσμια Ημέρα των Ζώων η 4η Οκτωβρίου και ας ρίξουμε λίγο το βλέμμα μας σε μια έκθεση στην Ολλανδία όπου ένα πελώριο θηλαστικό είναι το κύριο θέμα, μιας και γνώρισε στιγμές σπάνιας δημοφιλίας. Βεβαίως η ρινοκερίνα Κλάρα έζησε σε κατάσταση αιχμαλωσίας και πολύ μακριά από το φυσικό της περιβάλλον, αλλά και αυτό το γεγονός έχει πλέον ένα νόημα σήμερα, όχι μόνο γιατί αναδεικνύεται ο τρόπος που ο πολιτισμένος άνθρωπος φερόταν στη φύση (πράγμα που ισχύει και σήμερα σε πολλές περιπτώσεις) αλλά και γιατί ο ρινόκερος αποτελεί πιά ένα σύμβολο για τα υπό εξαφάνιση ζώα. Ας δούμε όπως αυτή την παράξενη ιστορία που εξαπλώθηκε σε όλη την Ευρώπη 280 χρόνια πριν.
Το 1741 ένας ρινόκερος ονόματι Κλάρα μεταφέρθηκε στο Ρότερνταμ από την Ινδία και έκανεε μια περιοδεία δύο δεκαετιών στην Ευρώπη από τον Ολλανδό ιδιοκτήτη της, και έγινε αμέσως διασημότητα. Παρουσιάστηκε σε βασιλιάδες και αριστοκράτες, εξετάστηκε από επιστήμονες και μελετητές και ενέπνευσε μια σειρά από αναμνηστικά. Πολλοί καλλιτέχνες βρήκαν την ευκαιρία να απεικονίσουν αυτό το σπάνιο πλάσμα που οι περισσότεροι Ευρωπαίοι δεν είχαν ξαναδεί.
Από την άλλη και η Κλάρα δεν είχε δει ποτέ της άλλους ρινόκερους. Ήταν μόλις ενός μηνός όταν οι κυνηγοί την αιχμαλώτισαν (αφού σκότωσαν τη μητέρα της) κάπου στη σημερινή ινδική πολιτεία Άσαμ, το 1738. Ο μικρός ρινόκερος δόθηκε ως δώρο στον τοπικό διευθυντή της Ολλανδικής Εταιρείας Ανατολικών Ινδιών (VOC) στην περιοχή Hooghly της Δυτικής Βεγγάλης. Αυτός κράτησε το ασυνήθιστο κατοικίδιο για να διασκεδάσει τους καλεσμένους – μέχρι που μεγάλωσε πολύ για να τριγυρίζει στην τραπεζαρία. Τότε ήταν που ο επικεφαλής των VOC Douwe Mout πήρε την Κλάρα μαζί του στην Ολλανδία. Και από εκεί αρχίζει η ιστορία της ως σούπερ σταρ.
Η Κλάρα λοιπό είναι το θέμα μιας νέας έκθεσης στο Rijksmuseum του Ρότερνταμ (για την ακρίβεια είναι μέρος της έκθεσης που έχει τίτλο «Clara and Crawly Creatures») που περιγράφει τη ζωή της και την επιρροή που είχε στην τέχνη, την επιστήμη και τον πολιτισμό. Θα περιλαμβάνει άγνωστες μέχρι τώρα λεπτομέρειες για το ταξίδι της και διάφορες απεικονίσεις της, συμπεριλαμβανομένων έργων από ιδιωτικές συλλογές που δεν έχουν εκτεθεί στο παρελθόν. Το κεντρικό έργο είναι ένα τεράστιο πορτρέτο της Κλάρα σε φυσικό μέγεθος που ζωγράφισε ο Jean-Baptiste Oudry το 1749 (πίνακας δανεισμένος από το Μουσείο Staatliches Schwerin).
Η συνέχεια εδώ.