Φέτος το καλοκαίρι, το Ίδρυμα Βασίλη & Ελίζας Γουλανδρή θα παρουσιάσει στο Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης στην Άνδρο μια αναδρομική έκθεση αφιερωμένη στην Αλεξάνδρα Αθανασιάδη, με τίτλο Πλάθοντας το άυλο, από τις 3 Ιουλίου έως και τις 2 Οκτωβρίου 2022.

Σε μια περιήγηση που καλύπτει σχεδόν πέντε δεκαετίες δημιουργίας, χωρίς να ακολουθεί χρονολογική σειρά, ο επισκέπτης θα έχει τη δυνατότητα να ανακαλύψει τις πολλαπλές πτυχές της πορείας της Αθανασιάδη, από τα πρώιμα παιδικά έργα της έως σήμερα.

Η έκθεση θα μας ταξιδέψει πρώτα στο εργαστήριο της καλλιτέχνιδας, στο οποίο δημιουργεί εδώ και τριάντα χρόνια. Σε αυτόν τον χώρο, που ανοίγει σε έναν καταπράσινο κήπο όπου δεσπόζουν οι δημιουργίες της, η Αθανασιάδη πλάθει, σχεδιάζει, ζωγραφίζει, φωτογραφίζει, φυλώντας προσεκτικά, εδώ κι εκεί, διάσπαρτα θραύσματα από ξύλο, μέταλλο και χαρτί, που περιμένουν υπομονετικά τη μετουσίωσή τους σε έργα τέχνης.

Από το εργαστήριο μεταφερόμαστε στις ακροθαλασσιές, όπου η Αθανασιάδη βρίσκει τα περισσότερα υλικά για τις δημιουργίες της. Συνδυάζοντας έργα διαφόρων τεχνικών και εποχών, δημιουργεί μιαν εγκατάσταση γεμάτη ποίηση και μελαγχολία, που θυμίζει τους στίχους από τη «Θάλασσα του πρωιού» του Κωνσταντίνου Καβάφη.

Ανακαλύπτουμε στη συνέχεια μιαν άγνωστη πτυχή της δημιουργικής της πορείας: τον πρωταρχικό ρόλο της αφαίρεσης στα τέλη της δεκαετίας του 1970. Τα περισσότερα έργα της ενότητας, που παρουσιάζονται για πρώτη φορά στο ελληνικό κοινό, αναδεικνύουν τις επιρροές που δέχτηκε η Αθανασιάδη από γλύπτες όπως οι Henry Moore και Alberto Giacometti, χωρίς όμως ποτέ να χάνει το δικό της, εντελώς προσωπικό, οξυδερκές βλέμμα.

Ύστερα από ένα άλμα είκοσι πέντε ετών, μεταφερόμαστε σε μιαν ενότητα αφιερωμένη αποκλειστικά στον Κωνσταντίνο Καβάφη, στην οποία η Αθανασιάδη μας αποκαλύπτει έναν κόσμο απρόσμενο, γεμάτο χρώμα και αισθησιασμό. Εδώ, η καλλιτέχνιδα τιμά την κοινή της αγάπη με τον Καβάφη για το αρμονικό πάντρεμα του αρχαίου με το σύγχρονο· την ανάκληση, γεμάτη λεπτότητα και χάρη, των αισθημάτων του και των ορμών του· τη διεκδίκηση μιας αισθησιακής, ακόμη και ερωτικής προσέγγισης των σωμάτων· τη σπουδαιότητα του παρελθόντος, την εξερεύνησή του, την αφομοίωσή του, την αποδοχή του.

Η ποίηση του Καβάφη υπό το πρίσμα της Αθανασιάδη μας επιτρέπει μια φυσική μετάβαση προς τον κόσμο των αλόγων, βασικό θέμα στις καλλιτεχνικές της αναζητήσεις. Είτε από μέταλλο είτε από χαρτί, τα άλογα εκφράζουν αυτό που η ίδια περιγράφει ως «δύο κομμάτια του εαυτού [της]. Το κομμάτι που βάζει το κεφάλι κάτω και προχωρά και κάνει αυτά που πρέπει, και το κομμάτι που είναι ατίθασο και δεν δέχεται».

Η έκθεση ολοκληρώνεται με την ενότητα που αποτελεί τον κεντρικό άξονα της τέχνης της Αθανασιάδη: το ανθρώπινο σώμα. Γυναικείες και ανδρικές φιγούρες, από ξύλο, μέταλλο και χαρτί, εμπνευσμένες από τη μυθολογία, την ίδια, τον πατέρα της ή τον σύζυγό της, συνυπάρχουν σε αυτόν τον χώρο, εκφράζοντας όλες τις πλευρές, ακόμα και τις πιο σκοτεινές, του έργου της. Εδώ, το βίωμά της διαπερνά την ύλη και μας αγγίζει με αφοπλιστική ειλικρίνεια, που χαρακτηρίζεται όμως πάντα από ευαισθησία και λεπτότητα.