Μιχαλά, Μυρτώ  2020

Πανεπιστήμιο Πατρών. Σχολή Ανθρωπιστικών και Κοινωνικών Επιστημών. Τμήμα Ιστορίας – Αρχαιολογία

Περίληψη

Σκοπός της προκείμενης διδακτορικής διατριβής είναι η διερεύνηση της παιδαγωγικής αξιοποίησης των νέων τεχνολογιών διαδικτύου στο σχεδιασμό, στην ανάπτυξη και στην αξιολόγηση μίας διδακτικής παρέμβασης για τη διδασκαλία της Ιστορίας στη δευτεροβάθμια εκπαίδευση, με έμφαση στις θεματικές ενότητες που αφορούν στην τέχνη και στον πολιτισμό. Σύμφωνα με την επισκόπηση της βιβλιογραφικής θεωρίας και έρευνας στο χώρο της εκπαίδευσης, η ενσωμάτωση των νέων τεχνολογιών διαδικτύου στη μαθησιακή διαδικασία συνδέεται με σημαντικά μαθησιακά αποτελέσματα. Ειδικότερα, έχει επισημανθεί η συμβολή τους στην επίτευξη των γνωστικών, των κοινωνικοσυναισθηματικών και των ψηφιακών στόχων της διδασκαλίας. Μέσα από τις πολλαπλές επιλογές και τις δυνατότητες που προσφέρουν, οι νέες τεχνολογίες διαδικτύου εξασφαλίζουν τις προϋποθέσεις για ενεργητική και αυτορρυθμιζόμενη μάθηση. Ο μαθητής τοποθετείται στο κέντρο της εκπαιδευτικής πράξης και αυτενεργεί για την κατάκτηση των μαθησιακών στόχων. Παράλληλα, εξετάζεται η εκπαιδευτική αξιοποίηση των αρχών του ψηφιακού παιχνιδιού με στόχο το μεγαλύτερο βαθμό εμπλοκής και εμβύθισης στη μαθησιακή διαδικασία. Η υιοθέτηση των αρχών της παιχνιδοποίησης στη δημιουργία εκπαιδευτικών παιχνιδιών σοβαρού σκοπού ή στο σχεδιασμό διδακτικών σεναρίων με παιχνιδοποιημένες δραστηριότητες έχει αποδειχθεί επιστημονικά ότι διευκολύνει τη μάθηση και συνεπικουρεί στη βελτίωση της σχολικής επίδοσης. Συγκεκριμένα, το παιγνιώδες πλαίσιο συνδέεται με την ανάπτυξη της δημιουργικότητας, την καλλιέργεια της κριτικής σκέψης, και την προαγωγή δεξιοτήτων αντιμετώπισης προβληματικών καταστάσεων, διαπραγμάτευσης και λήψης αποφάσεων. Ταυτόχρονα, συμβάλλει στην ενίσχυση των διαπροσωπικών σχέσεων και στην επικράτηση μίας ευχάριστης ατμόσφαιρας μέσα στην τάξη. Το παρόν πόνημα επιχειρεί την παιδαγωγική σύζευξη των νέων τεχνολογιών διαδικτύου με τις αρχές της παιχνιδοποίησης στο σχεδιασμό μίας διδακτικής παρέμβασης που στοχεύει στη διεύρυνση της ιστορικής γνώσης και στην προαγωγή της πολιτιστικής κουλτούρας μίας ομάδας δεκαοκτώ (18) μαθητών -έξι (6) κοριτσιών και δώδεκα (12) αγοριών- στη δευτεροβάθμια εκπαίδευση, στο πλαίσιο του γνωστικού αντικειμένου της Ιστορίας. Η διδακτική μέθοδος που επιλέχθηκε ήταν διερευνητική και ομαδοσυνεργατική με σκοπό τη βιωματική προσέγγιση της γνώσης. Για την ανάπτυξη της διδασκαλίας χρησιμοποιήθηκε η διαδικτυακή εφαρμογή ελεύθερης πρόσβασης Artsteps. Επιπροσθέτως, το μάθημα υποστηρίχθηκε με φύλλα εργασίας για την οριοθέτηση των κατευθύνσεων της διερευνητικής δραστηριότητας. Απώτερος στόχος του μαθήματος ήταν η δημιουργία ομαδικών εικονικών εκθέσεων για τους πολιτισμούς που αναπτύχθηκαν στην Ελλάδα, κατά την προϊστορική εποχή του Χαλκού (3000-1100 π.Χ.). Για την αξιολόγηση της διδακτικής παρέμβασης και της διαδικτυακής εφαρμογής χρησιμοποιήθηκαν οι ερευνητικές μέθοδοι της παρατήρησης, της ομαδικής μη-δομημένης συνέντευξης, και του ερωτηματολογίου διαβαθμισμένης κλίμακας Likert για την εκτίμηση των αντιλήψεων και απόψεων των μαθητών. Τα αποτελέσματα έδειξαν την επιτυχία της διδακτικής παρέμβασης στην επίτευξη των γνωστικών και παιδαγωγικών στόχων του μαθήματος. Ειδικότερα, το μάθημα δημιούργησε συνθήκες ενεργητικής, δημιουργικής, συνεργατικής και παιγνιώδους μάθησης. Επιπλέον, συνέβαλε στην καλλιέργεια θετικότερης στάσης των μαθητών σε θέματα τέχνης και πολιτισμού αφενός και στην Ιστορία αφετέρου. Τέλος, οι μαθητές πλειοψηφικά διατύπωσαν θετικά σχόλια για την ευχρηστία και το εικονικό περιβάλλον της εφαρμογής Artsteps, καθώς και τη συμβολή της στην εμπέδωση του μαθήματος.

Σύνδεσμος