Σκηνοθετώντας το αλφάβητο: μια γυναικεία, εννοιολογική και παραστατική προσέγγιση
Παπανικολοπούλου, Μαγδαληνή 2015
University of East London. School of Arts and Digital Industries. Department of Fine Arts
Περίληψη
Μέσα από την πολύχρονη μελέτη μου για την Ελληνική αλφάβητο οπτικά και σημειολογικά, ένιωσα την ανάγκη να δημιουργήσω μια καινούργια καλλιτεχνική γλώσσα η οποία να πειραματίζεται με όλους τούς πιθανούς ορισμούς του συμβόλου – γράμματος. Επιλέγοντας το μέσο του video, το οποίο αρχικά εμφανίστηκε σαν τεχνικό εργαλείο αλλά σταδιακά εξελίχθηκε σε εννοιολογικό μέσο μετάδοσης σκέψης, καταγράφω τις ποικίλες performances που δημιουργώ.Περιγράφω την σχέση μου με την αλφάβητο, για την οποία όλες οι πολιτισμικές παραδόσεις παρουσιάζουν συμβολικές ερμηνείες που πολλές φορές είναι πολλαπλές και εξαρτώνται από το σχήμα και τον ήχο του κάθε γράμματος. Ενώ εξερευνώ και πειραματίζομαι με τα σύμβολα, δημιουργώ εικαστικές δράσεις στον φυσικό δημόσιο χώρο. Με το μέσο του video μεταφέρομαι στον ψηφιακό δημόσιο χώρο. Η μεταφορά από το φυσικό στο ψηφιακό περιβάλλον αλλά και ο αντίκτυπος που δημιουργείται στον θεατή προκαλεί το ενδιαφέρον μου.Στόχος μου είναι να δημιουργήσω μια ταινία για ολόκληρη την αλφάβητο η οποία θα ενώνει και θα καταγράφει όλες τις ξεχωριστές παραστάσεις μου βασισμένες σε κάθε ξεχωριστό γράμμα της Ελληνικής αλφαβήτου.Μέσα από το έργο σύγχρονων γυναικών εικαστικών όπως η Sophie Calle, η Fiona Banner, η Gillian Wearing, η Paulina Olowska, η Mira Schor, η Mira Schendel και η Mona Hatoum, ερευνώ τον τρόπο της οπτικοποιήσης των γραμμάτων και των λέξεων καθώς και την εμβάθυνση της δομής του επικοινωνιακού λόγου μέσα από το λεκτικό και εικονικό του περιεχόμενο. Η γραφή του Roland Barthes είναι ιδιαίτερα σχετική με την δουλειά μου. Η ανάλυση της εικόνας και το πρακτικό μέρος της σημειολογίας στα μη λεκτικά συστήματα χρησιμεύει σαν θεωρητικό υπόβαθρο στην προσωπική μου έρευνα των συμβόλων. Η κριτική γραφή της Kristine Stiles με προμηθεύει με το κριτικό και ιστορικό λεξιλόγιο για να παρατηρήσω το πεδίο της παράστασης στην εννοιολογική σύγχρονη τέχνη. Η χρήση της γραφής και της γλώσσας σε άλλα περιβάλλοντα πέρα από το φυσικό τους (βιβλία, ταμπέλες, διαφημίσεις) δημιουργούν την βάση πάνω στην οποία χτίζω την καλλιτεχνική μου γλώσσα. Το τελικό και ολοκληρωμένο έργο τέχνης thita μαζί με τουλάχιστον εξήντα άλλα έργα που δημιούργησα κατά την διάρκεια της έρευνας αυτής παρουσιάζοναται και περιγράφονται μέσα στην διατριβή μου. Στο μεγαλύτερο σε διάρκεια έργο μου, (10’ video) xρησιμοποιώντας το σύμβολο Θ πραγματεύομαι την σχέση του συγκεκριμένου γράμματος – συμβόλου με τον φεμινισμό και το πώς το θηλυκό σώμα έρχεται σε αλληλεπίδραση με το συγκεκριμένο τυπογραφικό στοιχείο πάνω στον τρούλο μιας κυκλαδίτικης εκκλησίας. Συμπερασματικά η μεταφορά της δέσμεσης από υποκείμενο σε αντικείμενο έδωσε ιδιαίτερη δύναμη στα «αντικείμενά» μου. Η αντίθεση μεταξύ της οργανικής ανθρωπιστικής πλευράς και των δύο διαστάσεων άκαμπτου, κατασκευασμένου γράμματος-συμβόλου, δημιούργησε ένα έντονο αποτέλεσμα. Σε μερικά έργα μου, η ένταση δημιουργείται από την αποσωματοποίηση του γράμματος; ενώ σε άλλα η αντικατάσταση των μελλών του σώματος με ένα μέρος του συμβόλου δείχνουν πώς το σώμα και το γράμμα ενώνονται για την δημιουργία ενός καινούργιου νοήματος.