Μπολωνάκη, Στυλιανή  2020

Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο (ΕΜΠ). Σχολή Αρχιτεκτόνων Μηχανικών. Τομέας ΙΙΙ : Αρχιτεκτονικής Γλώσσας, Επικοινωνίας και Σχεδιασμού

Περίληψη

Η παρούσα διατριβή εστιάζει στην τρέχουσα περίοδο δημόσιας τέχνης, διερευνώντας τις διασυνδέσεις της με τις άνισες σχέσεις εξουσίας, σύμφωνα με τις εξαιρέσεις και τους αποκλεισμούς που δομούν οι νεοφιλελεύθερες πολιτικές στον δυτικό κόσμο. Θεωρώντας πως η δημόσια τέχνη έχει απομακρυνθεί από την συγκεκριμένη περιοχή της ιστορίας τέχνης κάτω από τη νέα οπτική της πολύπλοκης γεωπολιτικής διαμόρφωσης, η οποία καθορίζει τα σημερινά συστήματα πολιτιστικής διαχείρισης και παραγωγής, διαμορφώνοντας έτσι ένα σύνολο αποσπασματικών σχηματοποιήσεων και χωροταξικών διευθετήσεων που συστήνουν εφήμερες κινητικές πρακτικές στη διευρυμένη συνθήκη. Αναπτύσσονται έτσι ανεξάρτητες μορφές τέχνης από την περιφερειακή τοπική ιδιαιτερότητα παρά μόνο ως τουριστικές εξωτικές ετεροτοπίες, οι οποίες διαχέονται στην αστική σφαίρα, στις διεθνείς εκθέσεις και τις μπιενάλε. Παράλληλα, θέτονται ευρύτεροι προβληματισμοί σχετικά με τις «εκ-των-άνωθεν» διαδικασίες σύστασης πρακτικών δημόσιας τέχνης, οι οποίες δεν αναγνωρίζουν τις άνισες σχέσεις εξουσίας και τις συγκρούσεις που προκύπτουν από τις διαφορές αυτές αλλά αντιθέτως παρουσιάζονται ως κοινωνικός και πολιτικός διαρθρωτικός ουδέτερος μηχανισμός. Νεοαποικιακές μορφές ιθαγένειας, κινητικότητας και υβριδισμού πολιτιστικών ταυτοτήτων ενισχύονται από τα ιδρύματα ώστε δομείται μια συνεχιζόμενη παραγωγή πρακτικών, οι οποίες κατασκευάζουν νέα πρότυπα δημόσιας σφαίρας που συστήνουν όμως αφαιρετικά και απλουστευτικά μοντέλα ανθρώπινης αλληλεπίδρασης στην εξαιρετικά πολύπλοκη τρέχουσα πραγματικότητα. Στο πλαίσιο αυτής της έρευνας στην παρούσα διατριβή αποδόθηκε ιδιαίτερη έμφαση στον καλλιτεχνικό συμμετοχισμό ως εκδοχή της πολιτικής ευθύνης χωρίς όμως να ισοδυναμεί με ηθική πολιτική δέσμευση λόγου, αλλά ένα γενικότερο αισθητικό-πολιτικό σχέδιο στο πλαίσιο του συναινετικού διάλογου. Οι τρέχουσες πρακτικές δημόσιας τέχνης εξετάζονται επίσης κάτω από το πρίσμα της διϋποκειμενικής κοινωνικότητας που συνιστά η συνθήκη της δημόσιας τέχνης, ευθυγραμμισμένη με το πολιτικό συμφραζόμενο του ακτιβισμού και τις βιοπολιτικές τεχνολογίες και σε συνέχεια με έναν αριθμό πρακτικών, οι οποίες προέρχονται από αταξικούς κοινωνικούς σχηματισμούς συλλογικής αυτοοργάνωσης, διεκδικώντας κοινωνική χειραφέτηση. Η έρευνα αυτή επεκτάθηκε συμπεριλαμβάνοντας πρακτικές αλληλεγγύης (κοινωνική συνοχή), αυτονομίας (αυτοθέσμιση, ανεξαρτησία από επίσημους παραδοσιακούς θεσμούς) και αμεσοδημοκρατίας (πολιτικές στο «εδώ και τώρα»), επανανακαθορίζοντας έτσι το πεδίο δημόσια τέχνη ως μια σημαίνουσα πρακτική δημιουργικής κοινωνικής αυτοοργάνωσης για την κατανόηση τοπικών σφαιρών σε δίκτυο με διασπορικές δημόσιες σφαίρες.

Σύνδεσμος